Bedreiging is een term die voor de meeste mensen duidelijk zal zijn en aansprekende voorbeelden zijn er genoeg: de dronken cafébezoeker die een bedreiging uit tegen een andere bezoeker, de bedreiging van een politicus via een e-mail en de bedreiging van een politieman die zijn functie uitoefent.
Dat een dergelijke bedreiging strafbaar is is wel duidelijk, maar welke straf kan de dader ervoor krijgen? Zijn bedreigingen als ‘Dadelijk verkoop ik je een klap!’ strafbaar wanneer ze als grap tussen vrienden worden geuit? Is poging tot bedreiging ook strafbaar? Hoe zit het met recidive? Onder andere over deze vragen gaat dit artikel.
Bedreiging
Bedreiging bestaat in vele soorten en maten, waarbij sommige soorten bedreiging wél en sommige soorten niet strafbaar zijn. Sowieso zijn niet strafbaar zaken die niet als bedreiging kunnen worden gezien: ‘Dadelijk verkoop ik je een klap’ dat lachend tussen vrienden wordt gezegd zal dus niet snel als bedreiging worden opgevat door een rechter. Dezelfde zin die wordt geuit door een boze vreemdeling kan wellicht wél als bedreiging worden gezien.
Als iets een ‘bedreiging’ is, moet die bedreiging ook nog met een bepaald delict gebeuren voor strafbaarheid. Een bedreiging als ‘Dadelijk loop ik weg!’ zal niet snel als strafbare bedreiging worden gezien, ondanks dat iemand daadwerkelijk vermoed dat de ander weg zal lopen.
Strafbaar is in elk geval het volgende:
1. Bedreiging met openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen of goederen;
2. Bedreiging met geweld tegen een internationaal beschermd persoon of diens beschermde goederen;
3. Bedreiging met enig misdrijf waardoor gevaar voor de algemene veiligheid van personen of goederen of gemeen gevaar voor de verlening van diensten ontstaat;
4. Bedreiging met verkrachting of aanranding;
5. Bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht (zoals moord/doodslag);
6. Bedreiging met gijzeling;
7. Bedreiging met zware mishandeling;
8. Bedreiging met brandstichting.
Hier is te zien dat bedreiging met mishandeling in principe niet strafbaar is: bedreiging met het geven van een klap is dus niet strafbaar, tenzij het gebeurt onder een van bovenstaande omstandigheden (bijvoorbeeld met meerdere personen). Daarnaast is te zien dat veel andere soorten bedreigingen ook niet strafbaar zijn: bedreiging met diefstal, bedreiging met stalking, bedreiging met vernieling zijn bijvoorbeeld niet strafbaar.
Naast het algemene wetsartikel over bedreiging zijn er nog een aantal andere wetsartikelen die een bepaald delict dat is gepleegd onder bedreiging ook strafbaar stellen. Hiervoor zijn afwijkende regels én hiervoor zijn de straffen anders. Zo kan er bij bedreiging met geweld tegen de ministerraad of regering in bepaalde gevallen een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd omdat er dan een ander misdrijf wordt voltooid. Voor informatie over deze afwijkende regels is het verstandig om contact op te nemen met een advocaat.
De hoogte van de straf voor bedreiging
De hoogte van de straf voor bedreiging is afhankelijk van hoe die bedreiging precies in zijn werk is gegaan. Er kan echter wel wat worden gezegd over de werkwijze van het Openbaar Ministerie en van de maximumstraffen.
Het Openbaar Ministerie heeft als richtlijn dat er een hogere strafeis is in een aantal gevallen (al kan nooit meer dan de maximumstraf worden opgelegd). De strafeis zal onder andere hoger zijn wanneer de bedreiging met een wapen is gedaan, bij een sportevenement is gedaan, tegen iemand met een publieke taak is gedaan (mensen zoals hulpverleners, buschauffeurs en beveiligers) en wanneer er een discriminerend aspect in de bedreiging zit.
Naast deze richtlijn van het Openbaar Ministerie kan er iets worden gezegd over de maximumstraffen. De maximumstraf voor bedreiging is twee jaar gevangenisstraf of een geldboete van de vierde categorie (zo’n 20.000 euro).
Daarnaast kan ontzetting uit bepaalde rechten op worden gelegd door de rechter. Dit kan betekenen dat iemand na een veroordeling voor bedreiging voor een bepaalde tijd bepaalde ambten niet meer mag bekleden, niet meer in het leger mag zitten en/of niet meer als advocaat of bewindvoerder mag optreden.
Strafverzwarende omstandigheden bij bedreiging
Zoals al eerder werd aangegeven worden bij bepaalde omstandigheden door het Openbaar Ministerie hogere straffen geëist wanneer er sprake is van bedreiging. Er zijn echter ook gevallen waarin de maximumstraf verhoogd is.
Wanneer de bedreiging schriftelijk en onder een bepaalde voorwaarde plaatsvindt, is de maximumgevangenisstraf vier jaar. Wordt er bedreigd met een terroristisch misdrijf, dan is de maximumstraf zes jaar (en is de geldboete hoger). Heeft de bedreiging ten doel een terroristisch misdrijf voor te bereiden of te vergemakkelijken, dan is de maximumstraf 1/3 hoger, dus kan er tot 8 jaar gevangenisstraf worden opgelegd.
Poging tot bedreiging
Poging tot bedreiging komt niet vaak voor en het is dan ook lastig om te bedenken hoe dit in zijn werk zou moeten gaan. Toch heeft de wetgever dit niet uitgesloten: poging tot bedreiging is strafbaar. De maximumstraf voor poging tot bedreiging is 2/3 van de ‘normale’ maximumstraf.
Bij poging tot bedreiging gaat het om een bedreiging die niet is gelukt. Denk bijvoorbeeld aan een bedreigende brief die is gepost, maar nooit bij het slachtoffer is aangekomen. Wordt deze brief dan onderschept, dan is de bedreiging wel geuit, maar heeft het slachtoffer er geen kennis van kunnen nemen en is er sprake van poging tot bedreiging.
Recidive: meerdere malen bedreiging plegen
Naast de bovenstaande manier, kan de maximumstraf voor bedreiging ook nog op een andere manier beïnvloed worden. Dit is het geval wanneer er meerdere bedreigingen zijn gepleegd of wanneer iemand al eerder voor bedreiging is veroordeeld.
In het eerste geval, wanneer er meerdere bedreigingen zijn gepleegd, moet er worden bekeken of de bedreigingen als één voortgezette handeling kunnen worden beschouwd of niet. Is dat het geval, dan geldt de normale maximumstraf, anders is het maximum 1/3 hoger dan de hoogste straf voor bedreiging.
Wanneer er al een veroordeling voor bedreiging ligt en de verdachte wordt wederom veroordeeld, zal de rechter hier rekening mee houden. De verdachte krijgt dan meestal een hogere straf omdat hij van de vorige straf kennelijk niets geleerd heeft én als hij bij de vorige veroordeling een voorwaardelijke straf opgelegd had gekregen, wordt deze nu onvoorwaardelijk. Daarnaast wordt de maximumstraf met 1/3 verhoogd wanneer de nieuwe veroordeling binnen 5 jaar op de vorige veroordeling of gevangenisstraf volgt.
Bedreiging – Conclusie
Bedreiging wordt door de wetgever gezien als een serieus delict, iets dat tot uitdrukking komt in de forse maximumstraffen. De maximumstraffen variëren van 2 tot 8 jaar. Daarnaast is poging tot bedreiging ook strafbaar én wordt recidive zwaarder bestraft.
Wanneer er een dagvaarding voor bedreiging of poging tot bedreiging is ontvangen, is het verstandig om contact op te nemen met een juridisch specialist, mede gezien de flinke straffen die kunnen worden opgelegd.