Zodra iemand zijn verplichtingen niet nakomt, kan beslaglegging plaatsvinden. Meestal moet eerst de rechter worden ingeschakeld, waarna een deurwaarder beslag kan leggen. Soms ‘gewoon’ beslag, soms het zogenaamde derdenbeslag.
Dit artikel gaat over wat derdenbeslag precies is, wanneer derdenbeslag kan plaatsvinden, in welke vormen het kan plaatsvinden en wat u kunt doen wanneer er derdenbeslag is gelegd.
Derdenbeslag
Normaal gesproken wordt er bij beslaglegging beslag gelegd op de goederen (waaronder geld) die de schuldenaar onder zich heeft. Het komt echter regelmatig voor dat iemand anders goederen van de schuldenaar onder zich heeft. In dat geval biedt derdenbeslag uitkomst.
Derdenbeslag is een vorm van beslag waarbij er beslag wordt gelegd op goederen die iemand anders dan de schuldenaar onder zich heeft (‘in bezit heeft’ wordt ook wel gezegd, al is dat juridisch gezien niet helemaal juist).
Voorbeelden van derdenbeslag
Bank – De bank heeft geld van de schuldenaar onder zich. Met derdenbeslag wordt de rekening geblokkeerd of wordt gezorgd dat de gelden ten goede komen aan de schuldeiser. Bedragen die na het derdenbeslag worden gestort vallen niet onder het beslag, daarvoor moet opnieuw beslag worden gelegd. Dit wordt ook wel bankbeslag genoemd.
Werkgever – Samen met de bank degene die het meest met derdenbeslag te maken krijgt. De werknemer heeft vaak nog rechten op loon staan. Via derdenbeslag wordt daar al beslag op gelegd terwijl het loon nog niet eens is uitbetaald. Dit wordt ook wel ‘loonbeslag‘ genoemd.
Gemeente/UWV- Dit betreft derdenbeslag op een (bijstands)uitkering.
Overigen – Er zijn nog veel meer mogelijkheden waarbij derdenbeslag een optie is. Denk bijvoorbeeld aan de fietsenmaker die tijdelijk een fiets van de schuldenaar ter reparatie heeft of aan derdenbeslag bij de ex-echtgenoot op alimentatie die nog betaald moet worden.
Welke vormen bestaan er?
Derdenbeslag kan op twee manieren worden gelegd: als zijnde executoriaal beslag en als zijnde conservatoir beslag.
Executoriaal derdenbeslag is derdenbeslag met het doel het goed dat de derde in handen heeft, terug te geven aan de schuldeiser of het goed te verkopen en met de opbrengst de schuldeiser te voldoen. Executoriaal derdenbeslag wordt gebruikt wanneer een schuldenaar iets moet afgeven of moet betalen, maar dat niet wil.
Conservatoir derdenbeslag is ‘bewarend’. Er is in dit geval nog geen definitieve rechterlijke uitspraak, maar om ervoor te zorgen dat de schuldenaar de goederen niet stiekem wegmaakt tijdens de rechtszaak, wordt er conservatoir beslag gelegd. Meestal moet de rechter het beslag wel goedkeuren. De schuldenaar kan en mag dan niet meer over de goederen beschikken en kan ze dus ook niet wegmaken. Conservatoir derdenbeslag wordt gebruikt om het ‘van een kale kip kan men niet plukken’ te voorkomen.
Wanneer kan derdenbeslag plaatsvinden?
Meestal kan beslaglegging en dus ook derdenbeslag pas plaatsvinden op het moment dat een rechter dat heeft bevolen. Uitzonderingen daarop kunnen onder meer gevonden worden bij een aantal overheidsinstanties, waaronder de belastingdienst.
Wanneer de rechter betrokken moet worden (in de meeste gevallen dus), zal er een dagvaarding moeten worden uitgebracht voordat er executoriaal derdenbeslag kan worden gelegd. De dagvaarding wordt door een deurwaarder uitgereikt aan de schuldenaar, waardoor hij weet dat er sprake kan zijn van beslaglegging wanneer hij de zaak verliest. Zodra de rechter de schuldeiser in het gelijk stelt, kan executoriaal (derden)beslag plaatsvinden. Meer informatie kan worden gevonden in het artikel over executoriaal beslag.
Conservatoir derdenbeslag kan al sneller plaatsvinden: hiervoor hoeft de schuldenaar, vanwege de aard van het beslag, niet gehoord te worden. Immers, als hij opgeroepen werd, zou hij alsnog zijn goederen kunnen wegmaken voor dat conservatoir (derden)beslag plaats kan vinden. De rechter beslist na oppervlakkig onderzoek of het beslag wordt toegewezen of niet. Meer informatie kan worden gevonden in het artikel over conservatoir beslag.
Beslagvrije voet
Wanneer er sprake is van derdenbeslag moet er soms rekening worden gehouden met de beslagvrije voet. Dat houdt in dat de schuldenaar een bepaald bestaansminimum mag behouden wanneer er beslag wordt gelegd op (een aantal in de wet genoemde) periodieke uitkeringen. Beslag op loon, uitkering of alimentatie levert immers al snel op dat de schuldenaar geen middelen meer heeft om van te bestaan.
De hoofdregel is dat de hoogte van de beslagvrije voet afhankelijk is van de gezinssituatie. Er geldt een beslagvrije voet van 90% van de bijstandsnorm. Deze hoofdregel kent uiteraard ook weer uitzonderingen waarin de beslagvrije voet verhoogd of verlaagd kan worden.
Meer informatie hierover kunt u vinden in het artikel over de beslagvrije voet.
Derdenbeslag gelegd – wat te doen?
Wanneer er executoriaal derdenbeslag dreigt te worden gelegd, is het verstandig om contact op te nemen met een jurist. Het is belangrijk om goed verweer te voeren tegen de vordering, zodat het beslag niet gelegd kan worden. Is het beslag reeds gelegd, dan is het ook verstandig om juridisch advies in te winnen. Wellicht dat er nog iets te doen is tegen het beslag of dat de beslagvrije voet niet correct in acht is genomen.
Betreft het conservatoir derdenbeslag (en kunt u dus vooraf geen verweer voeren), dan is het ook verstandig om juridisch advies in te winnen aangezien er nog een procedure gevoerd moet worden.
Derdenbeslag – Conclusie
Derdenbeslag is beslaglegging op goederen of geld van de schuldenaar dat derden onder zich hebben. Het wordt meestal toegepast bij de bank, de werkgever of een uitkeringsinstantie. Derdenbeslag kan zowel executoriaal als conservatoir gelegd worden en er dient bij periodieke uitkeringen meestal rekening te worden gehouden met de beslagvrije voet.
Wanneer er derdenbeslag is gelegd of dreigt te worden gelegd, is het altijd verstandig om juridisch advies in te winnen. Doe dit zo snel mogelijk, zodat u de grootste kans heeft op een goede afloop van de zaak.
