Wanneer een kind wordt geboren, staat vrijwel altijd snel vast wie de moeder is. De wetgever geeft daar dan ook maar één regel voor: “Moeder van een kind is de vrouw uit wie het kind is geboren of die het kind heeft geadopteerd”.
Voor de vader is het echter ingewikkelder, om voor de hand liggende redenen. De vader kan op verschillende manieren ook juridisch als de vader worden gezien. Een van die manieren is de erkenning van het vaderschap. Dit artikel gaat over deze erkenning van het vaderschap.
Vaderschap
Volgens de wet is de vader van een kind de man die ten tijde van de geboorte is getrouwd met de vrouw ‘uit wie het kind is geboren’. In het geval van het hertrouwen van de moeder in de tijd rond de geboorte kunnen afwijkende regels van toepassing zijn.
Daarnaast wordt de man wiens vaderschap gerechtelijk is vastgesteld of die het kind heeft geadopteerd gezien als vader. Ten slotte is het mogelijk dat iemand vader wordt door het erkennen van een kind.
Erkenning vaderschap
Erkenning van het vaderschap is dus niet altijd nodig. In de meeste gevallen wordt automatisch de man die is getrouwd met de moeder gezien als vader en is erkenning overbodig. Als er toch erkenning van het vaderschap nodig is, kan dat gebeuren op twee manieren.
Allereerst is het mogelijk dat een ambtenaar van de burgerlijke stand een zogenaamde akte van erkenning opmaakt. Daarnaast kan erkenning gebeuren bij de notaris, die daarvan dan een notariële akte opmaakt.
Vanaf het tijdstip van de erkenning, heeft de erkenning ook effect en is degene die haar heeft gedaan officieel de vader van het kind.
Nietigheid erkenning vaderschap
Het kan zo zijn dat de erkenning van het vaderschap nietig (ongeldig) is. Dit is het geval wanneer de erkenning is gedaan door iemand die zozeer verwant is met de moeder dat een huwelijk ook niet mogelijk zou zijn.
Daarnaast is erkenning nietig wanneer zij is gedaan door iemand die nog geen zestien is, zonder voorafgaande toestemming van de moeder (indien het kind nog geen zestien is), zonder voorafgaande toestemming van het kind (indien het kind ouder is dan twaalf), door een man die getrouwd is met een andere vrouw (al zijn er uitzonderingen) of terwijl er reeds twee ouders zijn. De toestemming van de moeder of van het kind kan in bepaalde gevallen worden vervangen door toestemming van de rechtbank.
Vernietiging erkenning vaderschap
Behalve de nietige erkenning van het vaderschap, kan de erkenning ook vernietigd worden. Dat houdt in dat een van de partijen op verzoek de erkenning ongeldig gemaakt kan worden. Dit kan gebeuren door het kind zelf, door degene die de erkenning heeft gedaan of door de moeder van het kind. In deze laatste twee gevallen is dat mogelijk wanneer er sprake was van bedreiging, dwaling, bedrog of misbruik van omstandigheden. Ten slotte kan ook het Openbaar Ministerie de erkenning vernietigen wanneer zij in strijd is met de openbare orde en de erkenner niet de biologische vader van het kind is.
Door de vernietiging van de erkenning van het vaderschap wordt de erkenning geacht nooit effect te hebben gehad. Kosten van levensonderhoud of studie hoeven niet te worden terugbetaald in een dergelijk geval.
Erkenning vaderschap – Conclusie
De moeder van een kind is meestal snel bekend en staat meestal ook niet ter discussie. Het vaststellen van wie de vader van een kind is, is echter vaker reden voor discussie. Wanneer de moeder met iemand is getrouwd, is het in beginsel zo dat diegene wordt vermoed de vader te zijn. Is dit echter niet zo, dan kan iemand ook het kind erkennen. Door deze erkenning van het vaderschap wordt degene die de erkenning doet officieel de vader van het kind.
Uiteraard zitten er wel een aantal haken en ogen aan mogelijkheid tot de erkenning van het vaderschap, te meer omdat de erkenning achteraf nietig kan blijken te zijn of vernietigbaar kan zijn in bepaalde gevallen. Bij problemen met erkenning van het vaderschap of vernietiging/nietigheid van de erkenning, is het verstandig om juridische bijstand te zoeken.