kort geding

Kort geding

Kennis Artikelen Overige

Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd en is wellicht niet meer (volledig) actueel.

Wanneer u een juridisch probleem hebt met iemand, probeert u er eerst samen uit te komen. Lukt dat niet, dan heeft u altijd nog de ‘weg naar de rechter’, u kunt gaan procederen. Het proces kan tot gevolg hebben dat u gelijkt heeft, maar duurt wel altijd enige tijd. Wat als u deze tijd niet heeft en een zaak spoed heeft? Het kort geding biedt dan uitkomst.

Dit artikel zal het kort geding behandelen en zal belichten in welke zaken een kort geding kan worden gebruikt, voorbeelden hiervan geven en bekijken welke regels aan het kort geding zitten. Ook zal er worden beschreven wat u kunt doen wanneer u het niet eens bent met de uitkomst van een kort geding.

Kort geding

Het kort geding is volgens de wet een procedure ‘waarin, gelet op de belangen van partijen, een onmiddellijke voorziening bij voorraad wordt vereist’. Het kort geding wordt dus gebruikt wanneer er onmiddellijk, per direct, een uitspraak van een rechter moet komen. Er is dus spoed vereist in de procedure.

Of er in een bepaalde zaak spoed is, wordt overgelaten aan de rechter die de zaak behandelt. In de praktijk blijkt dat rechters bij een kort geding redelijk soepel zijn met het vereiste dat er spoed moet zijn. Wel worden de belangen van de eiser afgewogen tegen de belangen van de gedaagde (de eiser wil immers met spoed een uitspraak, maar de gedaagde heeft daardoor minder tijd om de zaak fatsoenlijk voor te bereiden).

Het kort geding wordt gevoerd voor de voorzieningenrechter of voor de kantonrechter (wanneer het kort geding onder de sectie kanton zou vallen). De uiteindelijke uitkomst van een kort geding is een ‘voorlopige voorziening’, een voorlopige oplossing voor het probleem.

Voorbeelden

Voorbeelden voor wanneer een kort geding aanhangig kan worden gemaakt zijn genoeg te bedenken. Hierna zullen enkele gevallen volgen:

  • Een tijdschrift wil voor de editie van volgend weekend een vernietigend item schrijven over een bedrijf. Wanneer het bedrijf een normale procedure zou volgen, zouden de tijdschriften al lang in de winkel liggen voordat er een uitspraak is en kan de schade niet meer voorkomen worden. Enkel het eisen van schadevergoeding achteraf is dan nog mogelijk. Een kort geding kan uitkomst bieden.
  • Een vakbond roept leden van een bedrijf op tot een staking na misgelopen cao-onderhandelingen. Het bedrijf ziet dat niet zitten en spant een kort geding aan om dit te voorkomen.
  • Een autofabrikant wil niet dat een onderzoeker zijn bevindingen over de beveiliging van de frequentie van autosleutels produceert en wil een uitspraak van de rechter voordat de onderzoeker de bevindingen heeft gepubliceerd.
  • Een getuige kan later waarschijnlijk niet meer gehoord worden omdat hij voor twee jaar naar de rimboe vertrekt. Een kort geding kan ervoor zorgen dat de getuige kan worden gehoord voordat dat is gebeurd.

Procedure kort geding

Het kort geding wordt aangespannen omdat er spoed is bij de eisende partij. Dat houdt dus ook in dat er spoed moet worden betracht in de procedure zelf. Daarom zijn er aangepaste procesregels van toepassing.

Het oproepen van de gedaagde moet normaal gesproken gebeuren door het uitbrengen van een dagvaarding. In het kort geding is dat echter niet altijd nodig. Daarnaast gelden de normale dagvaardingstermijnen niet, maar gelden kortere termijnen. De voorzieningenrechter of kantonrechter bepaalt het moment waarop de zitting plaats zal vinden.

De wettelijke bewijsregels hoeven niet te worden toegepast. Dat houdt in dat er geen verplichte bewijsmiddelen zijn, maar ook dat in principe elk bewijsmiddel is toegelaten. De rechter heeft veel vrijheid om het proces zo in te richten als hij zelf het best vindt.

Een ‘conclusiewisseling’ vindt niet plaats in kort geding. Dat houdt dus in dat er niet eerst schriftelijke stukken over en weer tussen eiser en gedaagde worden gestuurd, maar dat de standpunten op de zitting mondeling worden toegelicht.

Doordat er geen conclusie van antwoord ingediend hoeft te worden, is de gedaagde partij meestal enigszins in het voordeel bij procederen in kort geding. Tot op de zitting, heeft de eiser immers (afgezien van zijn kennis uit het voortraject) geen idee met welk verweer de gedaagde op de proppen zal komen. De eiser zal daar op de zitting zelf weer een weerwoord op moeten formuleren. Men kan overigens ook van mening zijn dat, aangezien het kort geding zo snel na dagvaarding plaatsvindt, de eiser veel meer voorbereidingstijd heeft gehad en de gedaagde veel minder, maar dat valt vaak erg mee. De gedaagde in kort geding heeft meestal meer dan een week aan voorbereidingstijd: dat is over het algemeen meer dan voldoende.

Advocaat kort geding nodig?

De gedaagde heeft meestal maar weinig tijd tussen het uitbrengen van de dagvaarding voor het kort geding en het kort geding zelf. Soms hoeft er zelfs niet eens een dagvaarding te worden uitgebracht. Het vinden van een advocaat in die korte tijd is lastig, zo niet onmogelijk in sommige gevallen. Daarom is in het kort geding geen procesvertegenwoordiging (advocaat) nodig voor de gedaagde.

De eiser in kort geding heeft wel een advocaat nodig indien het een zaak bij de rechtbank betreft. Betreft het een kort geding bij de kantonrechter, dan is ook geen advocaat nodig.

Ondanks dat een advocaat niet nodig is, is het wel verstandig om juridische bijstand van een jurist in te roepen. Procederen in kort geding vereist een goede strategie en een zorgvuldig opgestelde dagvaarding, dan wel een zorgvuldig opgesteld verweer. Een jurist is daarbij vrijwel onmisbaar.

Uitspraak kort geding

De datum van uitspraak in het kort geding wordt aan het einde van de zitting door de rechter vastgesteld. Deze datum zal, gelet op de vereiste spoed in de procedure, niet ver in de toekomst liggen.

Op de dag van de uitspraak zal de rechter een vonnis wijzen. Dit vonnis hoeft niet aan de strenge eisen te voldoen waar een normaal vonnis aan moet voldoen: de eisen zijn lichter. Het vonnis kan ‘uitvoerbaar bij voorraad’ worden gemaakt (er hoeft dan voor de uitvoering niet te worden afgewacht of de wederpartij in hoger beroep gaat). Dit kan gebeuren op verzoek van een van de partijen of ambtshalve (de rechter beslist dit op eigen initiatief).

Het vonnis zal niet declaratoir of constitutief zijn, gezien de aard van het kort geding. Een declaratoir vonnis (vaststellen van een rechtstoestand) of constitutief vonnis (scheppen, wijzigen of beƫindigen van een rechtstoestand) kan niet worden gegeven omdat het kort geding een procedure is waar een voorlopige (geen definitieve) voorziening wordt getroffen. Wel kan er een condemnatoir vonnis gewezen worden, waarbij een partij iets moet doen of juist iets niet moet doen.

Hoger beroep na kort geding

Net als bij een normale procedure voor de (kanton)rechter, is het ook mogelijk om in het geval van een kort geding hoger beroep aan te tekenen. Dit hoger beroep wordt volgens de normale regels van het procesrecht ingesteld en wordt ook zo behandeld. Staat er tegen een bepaalde zaak normaal geen hoger beroep open, dan is dat in kort geding ook zo. Na het hoger beroep is er tevens cassatie bij de Hoge Raad mogelijk.

Om de snelheid te handhaven bij de procedure (er is immers spoed wanneer er een kort geding aanhangig is), gelden er verkorte termijnen om in hoger beroep of cassatie te gaan.

Bodemprocedure na kort geding

Wanneer de voorzieningenrechter of kantonrechter (of een hogere rechter, na hoger beroep) in kort geding een vonnis heeft gewezen, is dat een voorlopige oplossing voor het geding tussen partijen. Partijen kunnen besluiten om het daarbij te laten en te leven naar de voorlopige oplossing.

Partijen kunnen ook besluiten om een definitieve oplossing voor het geschil te zoeken en een ‘normale’ procedure te voeren om dat voor elkaar te krijgen. Na een kort geding wordt dan een zogenaamde bodemprocedure gevoerd.

In de praktijk worden maar weinig bodemprocedures gevoerd en wordt meestal hoger beroep ingesteld wanneer een partij zich niet kan vinden in de uitspraak van een rechter in kort geding.

Alternatief kort geding: de verkorte dagvaardingsprocedure

Behalve het kort geding is ook een andere procedure mogelijk wanneer de eiser spoed heeft: de verkorte dagvaardingsprocedure. De verkorte dagvaardingsprocedure heeft veel weg van een normale procedure (en heeft dus weinig kenmerken van het kort geding).

Het komt erop neer dat de dagvaardingstermijn door de voorzieningenrechter of kantonrechter wordt verkort, op verzoek van de eiser. Dit is vooral gunstig wanneer deze termijn erg lang is, bijvoorbeeld wanneer de gedaagde in het buitenland woont.

Kort geding – Conclusie

Het kort geding is een geschikt middel om snel een uitspraak van een rechter te hebben wanneer een zaak spoed heeft. Er gelden aparte regels voor procederen in een kort geding. Bent u het niet eens met de uitspraak, dan kunt u in hoger beroep. Het is ook mogelijk om een zogenaamde bodemzaak te starten, al gebeurt dat veel minder in de praktijk.

U heeft altijd een advocaat nodig wanneer u een kort geding wilt beginnen bij de rechtbank. Bij de kantonrechter is dat niet noodzakelijk. Wanneer er een kort geding tegen u is aangespannen is een advocaat niet nodig, maar is het wel verstandig om juridische bijstand van een jurist te hebben. Schakel deze zo snel mogelijk in, vooral gezien het feit dat er maar weinig voorbereidingstijd is voor een kort geding.

Auteur

mr. B.G.N. (Bart) Gubbels

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.

DISCLAIMER: De informatie op deze website is enkel bestemd voor algemene informatiedoeleinden en dient niet gezien te worden als juridisch advies voor een specifieke situatie. Hoewel de verstrekte informatie met de grootst mogelijke zorgvuldigheid door ons is samengesteld kan het zo zijn dat de informatie niet compleet, niet actueel, niet juist en/of niet accuraat is op het moment van raadpleging. Het is dan ook, o.a. vanwege de gecompliceerde en veranderlijke aard van wet- en regelgeving, niet zeker dat de informatie toepasbaar is in uw situatie. Wij raden u dan ook aan contact op te nemen met een jurist voordat u handelt of beslist. Wet & Recht, de maker en aan deze website gelieerde personen sluiten elke aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie op deze site uit en kunnen niet aansprakelijk worden gesteld hiervoor. Zie ook onze uitgebreide disclaimer.