Verschil ontbindende voorwaarde en opschortende voorwaarde

Als u een overeenkomst sluit, wilt u soms enige zekerheid opnemen voor de onzekere toekomst. Immers: u weet niet precies wat er gaat gebeuren in de toekomst, maar u wilt dat de overeenkomst dan in elk geval niet tegen u werkt (of juist dat de overeenkomst in dat geval voor u werkt). Daarvoor kunt u de ontbindende voorwaarde en de opschortende voorwaarde in een overeenkomst gebruiken.

In dit artikel bekijken we zowel de ontbindende voorwaarde als de opschortende voorwaarde, de verschillen komen aan de orde en er wordt gekeken naar hoe beiden gebruikt kunnen worden.

Ontbindende/opschortende voorwaarde

Zowel de ontbindende voorwaarde als de opschortende voorwaarde vallen onder de voorwaardelijke verbintenissen. Bij beiden is het zo, dat wanneer er een bepaalde onzekere gebeurtenis plaatsvindt, de ontbindende voorwaarde of opschortende voorwaarde intreedt

De verschillen zijn als volgt:

• Het opnemen van een ontbindende voorwaarde in een overeenkomst laat de overeenkomst gewoon direct ontstaan. Alle verplichtingen moeten en kunnen dus ook gewoon worden nagekomen. Zodra een bepaalde gebeurtenis intreedt, verval(len) één, enkele of alle verplichtingen. Er ontstaat in dat geval een zogenaamde ongedaanmakingsverbintenis.
• Het opnemen van een opschortende voorwaarde in een overeenkomst laat bepaalde verplichtingen nog niet ontstaan. Het nakomen van die verplichtingen zorgt dan ook voor een mogelijkheid tot terugvordering op grond van onverschuldigde betaling. Zodra een bepaalde gebeurtenis intreedt, ontstaat de verplichting of ontstaan de verplichtingen. Vanaf dat moment kunnen ze gewoon worden nagekomen zonder een mogelijkheid tot terugvordering.

Kortom: de ontbindende voorwaarde en de opschortende voorwaarde werken op dezelfde wijze, enkel de gevolgen van het intreden van de onzekere gebeurtenis zijn verschillend.

Soortgelijke resultaten met de opschortende/ontbindende voorwaarde

Omdat de opschortende voorwaarde en de ontbindende voorwaarde erg op elkaar lijken, zijn ook met beiden soortgelijke resultaten te bereiken. Vergelijk de volgende twee mogelijkheden:

1. Opschortende voorwaarde: “De verplichtingen uit de overeenkomst zullen pas intreden zodra het bestuur van Janssen B.V. schriftelijk akkoord heeft gegeven”
2. Ontbindende voorwaarde: “Als het bestuur van Janssen B.V. géén akkoord geeft, zal de overeenkomst komen te vervallen.”

of

1. Opschortende voorwaarde: “De verplichting van de aannemer om te bouwen en de verplichting van de opdrachtgever om te betalen, ontstaan pas nadat de bouwvergunning is verleend.”
2. Ontbindende voorwaarde: “Mocht de bouwvergunning worden geweigerd, dan wordt deze overeenkomst ontbonden.”

In beginsel lijkt het hier twee zijden van dezelfde medaille te betreffen, immers: in beide gevallen lijkt de uitkomst hetzelfde. In beide gevallen lijkt het zo te zijn, dat in geval 1 (opschortende voorwaarde) de overeenkomst helemaal niet tot stand komt bij het intreden van de gebeurtenis (het niet geven van akkoord, het niet ontvangen van de bouwvergunning), terwijl in geval 2 (ontbindende voorwaarde) de overeenkomst vervalt indien dat gebeurt. In beide gevallen zitten de partijen aan het einde van de rit zonder overeenkomst (en eventueel met een verplichting tot teruggave/terugbetaling). Kortom: óf de overeenkomst ontstaat nooit, óf de overeenkomst houdt op te bestaan.

Toch is het verschil tussen beiden welk degelijk van belang, met name met betrekking tot de vraag wanneer er kan worden nagekomen en wat de gevolgen daarvan zijn. Ook is het van belang dat er tot op het moment van de gebeurtenis in het ene geval wél kan worden verwacht dat er reeds wordt gestart met de nakoming, terwijl in het andere geval de gebeurtenis moet worden afgewacht. Kortom: het is verstandig om goed na te denken over wat u precies wilt en dat correct in de overeenkomst op te nemen.

Verschil opschortende voorwaarde en ontbindende voorwaarde – Conclusie

De opschortende voorwaarde en de ontbindende voorwaarde lijken veel op elkaar. Toch hebben beiden niet altijd dezelfde uitkomst, ondanks dat dat wel vaak zo lijkt. Het is daarom verstandig om de juiste vorm op het juiste moment te gebruiken.

Het is niet ondenkbaar dat u vragen heeft hieromtrent. Denk bijvoorbeeld aan vragen over hoe een bepaling in een overeenkomst moet worden uitgelegd, of hoe u goed een opschortende of ontbindende voorwaarde in een overeenkomst opneemt. Ook kunnen conflicten ontstaan met anderen over (onduidelijk verwoorde) ontbindende of opschortende voorwaarden in een overeenkomst. In al deze gevallen is het verstandig om een jurist te raadplegen.