Normaal gesproken wordt een vordering op een schuldenaar gewoon door de schuldeiser zelf uitgewonnen. Het kan echter om allerhande redenen handiger zijn voor de schuldeiser om zijn vordering over te dragen aan een ander: cessie.
In dit artikel bekijken we wat cessie precies is, welke voorwaarden er zijn, wat het gevolg is van cessie en wat er nog meer moet worden overgedragen behalve de vordering zelf.
Let op: bij dit artikel over cessie gaan we uit van vorderingen op naam. Is er sprake van vorderingen aan toonder of aan order, dan moet rekening worden gehouden met andere/aanvullende verplichtingen.
Cessie
Vorderingen kunnen worden overgenomen door een persoon (natuurlijk persoon of rechtspersoon) die niet bij het sluiten van de overeenkomst was betrokken. De juridische term hiervoor is ‘cessie’.
Denk bijvoorbeeld aan het fenomeen ‘factoring’ waarbij een bedrijf direct zijn vorderingen krijgt betaald door een derde. Die derde gaat dan de vorderingen innen bij de klant en draagt ook het risico van wanbetaling. Ook de gehele overdracht van oninbare vorderingen aan een incassobureau is een voorbeeld van cessie.
Waar het overigens niet mogelijk is om de overdraagbaarheid van goederen uit te sluiten, is het wel mogelijk om de overdraagbaarheid van vorderingsrechten (cessie) contractueel uit te sluiten. Dit wordt dan ook regelmatig gedaan, waardoor de schuldenaar altijd weet aan wie hij moet betalen. Het is dan wel verstandig dat er bij het uitsluiten duidelijk wordt gemaakt dat er wordt gedoeld op het uitsluiten van een goederenrechtelijke overdracht, anders kan het zo zijn dat de rechter enkel verbintenisrechtelijke werking aanneemt.
Overdracht vordering bij cessie
Het (goederenrechtelijk) overdragen van de vordering, gebeurt gewoon op dezelfde manier als het overdragen van een goed: door een geldige titel, levering en beschikkingsbevoegdheid.
De levering is daarbij van belang, aangezien er twee soorten cessie te onderscheiden zijn:
- Openbare cessie. Bij openbare cessie wordt een akte van cessie opgemaakt tussen de huidige schuldeiser en de nieuwe schuldeiser. Daarna wordt de cessie medegedeeld aan de schuldenaar (zodat die weet aan wij hij moet betalen) en is de levering gedaan. Vanaf dat moment kan de schuldenaar enkel nog bevrijdend betalen aan de nieuwe schuldeiser.
- Stille cessie. Bij stille cessie wordt een authentieke of onderhandse akte opgemaakt ter levering van de vordering. Mededeling van de cessie hoeft niet plaats te vinden, maar als gevolg daarvan, kan de schuldenaar nog steeds bevrijdend betalen aan de ‘oude’ schuldeiser.
Overdracht rechten en plichten
Degene aan wie de vorderingen zijn ‘gecedeerd’ (de derde dus), krijgt door de cessie dezelfde rechten als de eerste schuldeiser. Zo krijgt hij door cessie niet alleen het vorderingsrecht, maar ook een eventueel pandrecht, hypotheekrecht of een eventueel reeds verkregen executoriale titel (zodat executoriaal beslag kan worden gelegd). Ook contractueel afgesproken rente of een dwangsom kunnen onder voorwaarden overgaan door de cessie.
Aan de andere kant, blijft de situatie voor de schuldenaar hetzelfde. Hij kan zich nog steeds verweren met dezelfde verweermiddelen als die hij had vóór de cessie. Hij kan dus bijvoorbeeld nog steeds stellen dat hij bijvoorbeeld ontbinding van de overeenkomst wil, of dat hij overgaat tot opschorting van de nakoming van zijn verplichtingen.
Verdere verplichtingen bij cessie
Degene die zijn vordering door middel van cessie overdraagt, is verplicht om alle stukken die hij heeft over de vordering over te dragen aan de nieuwe schuldeiser. Dat is ook logisch, want de nieuwe schuldeiser zal zich eventueel moeten verweren tegen claims van de schuldenaar. Het overdragen van stukken bij cessie, heeft ook betrekking op een verkregen executoriale titel.
Mocht er sprake zijn van vuistpand (goed dat in het bezit is van de schuldeiser en waarop een pandrecht rust), dan moet het goed na cessie ook worden afgegeven aan de nieuwe schuldeiser indien de gehele vordering is overgedragen.
Is er sprake van cessie van een vordering waarbij een hypotheek op een onroerende zaak rust ter zekerheid, dan moet ook worden meegewerkt aan het omzetten van de hypotheek in de openbare registers.
Verrekening na cessie
Verrekenen van vorderingen is mogelijk indien zowel schuldeiser als schuldenaar een vordering op elkaar hebben. Het kunnen verrekenen is erg gemakkelijk voor beide partijen. Algemene informatie daarover kan worden gevonden in het artikel over verrekening.
Wanneer er echter cessie plaatsvindt, kan de schuldenaar in een slechtere positie komen te zitten. Het kan zo zijn, dat hij eigenlijk kon verrekenen, maar nu opeens met een schuldeiser zit waar hij geen vordering meer op heeft. Verrekening wordt daardoor onmogelijk, lijkt het.
Toch is dat niet het geval. In het geval van cessie, kan de schuldenaar nog steeds verrekenen indien de tegenvordering uit dezelfde rechtsverhouding voortvloeit als de vordering die is overgedragen. Ook is verrekening na cessie nog steeds mogelijk indien de vordering al vóór de cessie is opgekomen en opeisbaar is geworden, ook al roept de schuldenaar zijn recht van verrekening pas na de cessie in.
Cessie – Conclusie
Het overdragen van vorderingen (cessie) is een erg handig middel, dat zeer regelmatig door schuldeisers wordt gebruikt. Hierboven is te zien, dat er een flink aantal regels aan het overdragen van vorderingen zitten en dat cessie duidelijk is omschreven in de wet.
Het bovenstaande artikel betreft slechts een algemene weergave van alle rechten en verplichtingen rondom cessie. Het is daarom lastig, zo niet onmogelijk, om aan de hand hiervan een juiste inschatting van uw zaak te maken.
Heeft u specifieke vragen, problemen of conflicten rondom cessie, dan is het verstandig om met een juridisch specialist te bekijken wat de beste aanpak in uw situatie is.
