Het komt regelmatig voor dat iemand aansprakelijk is voor een bepaalde gedraging (of een bepaald nalaten). Voorbeelden zijn bijvoorbeeld te zien in het geval van wanprestatie en onrechtmatige daad. In die discussie wordt door juristen ook vaak de term ‘hoofdelijk aansprakelijk’ gebruikt.
In dit artikel bekijken we wat ‘hoofdelijk aansprakelijk’ precies inhoudt. Aan de orde komt onder meer wanneer iemand hoofdelijk aansprakelijk is en wat u moet doen als u een brief heeft gekregen waarin daarmee wordt gedreigd.
Hoofdelijk aansprakelijk
Hoofdelijk aansprakelijk houdt in dat iemand persoonlijk kan worden gedwongen om een verplichting na te komen. Dat houdt in: hij kan gedwongen worden om de gehele verplichting na te komen, ondanks dat er wellicht nog andere schuldenaren zijn. Degene die hoofdelijk aansprakelijk wordt gehouden, krijgt daardoor wel een regresrecht op de andere schuldenaren (hij kan hun deel van de schuld terugvorderen).
Komt degene die hoofdelijk aansprakelijk is de overeenkomst niet na, dan zal hij ook de gevolgen daarvan moeten dragen (denk onder meer aan het moeten betalen van schadevergoeding).
Wanneer er geen sprake is van hoofdelijke aansprakelijkheid, is er geen sprake van aansprakelijkheid of slechts sprake van aansprakelijkheid voor een gedeelte (en niet van het geheel).
Voorbeelden hoofdelijke aansprakelijkheid
Voor de duidelijkheid geven we een aantal voorbeeldsituaties waarin hoofdelijke aansprakelijkheid aan de orde is:
- De vennoten van een vof zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de vof;
- De bestuurders van een rechtspersoon kunnen in bepaalde gevallen hoofdelijk aansprakelijk worden gehouden voor schulden van de rechtspersoon (bestuurdersaansprakelijkheid);
- Indien in een overeenkomst is afgesproken dat schuldenaren hoofdelijk aansprakelijk zijn, geldt die afspraak;
- Ook wanneer het gewoonte is dat schuldenaren hoofdelijk aansprakelijk zijn, kunnen schuldeisers er een beroep op doen;
- Ondeelbare verplichtingen die niet worden nagekomen zorgen ook voor hoofdelijke aansprakelijkheid.
Geen hoofdelijke aansprakelijkheid
Zoals gezegd, komt het ook voor dat er situaties zijn waarin weliswaar aansprakelijkheid is, maar deze niet hoofdelijk is:
- De maten van een maatschap zijn slechts elk voor gelijke delen aansprakelijk (uitzonderingen daargelaten);
- Wanneer een verplichting door twee of meer schuldenaren moet worden nagekomen, is de standaardregel dat zij niet hoofdelijk, maar voor gelijke delen aansprakelijk zijn.
Brief gekregen: iemand stelt u hoofdelijk aansprakelijk
De kans is zeer aanwezig dat u dit artikel leest omdat u een brief van een advocaat heeft gekregen waarin u hoofdelijk aansprakelijk wordt gesteld voor de nakoming van een bepaalde verbintenis. De term ‘hoofdelijk aansprakelijk’ is in veel brieven van advocaten terug te vinden.
Het is verstandig om op dat moment te bekijken of er daadwerkelijk hoofdelijke aansprakelijkheid bestaat voor de betreffende vordering. Uiteraard moet tevens worden bekeken of er überhaupt aansprakelijkheid bestaat voor de vordering (is er eigenlijk wel sprake van bijvoorbeeld wanprestatie of onrechtmatige daad?).
Mocht u twijfelen, dan is het verstandig om een jurist te raadplegen. Een verkeerde keuze maken kan uiteindelijk leiden tot die gevreesde hoofdelijke aansprakelijkheid (met alle gevolgen van dien).
Hoofdelijk aansprakelijk – Conclusie
Hoofdelijke aansprakelijkheid is de juridische term die wordt gebruikt om aan te duiden dat iemand persoonlijk aansprakelijk kan worden gehouden voor de nakoming van een bepaalde verbintenis. De term wordt gebruikt wanneer er ook nog anderen zijn die aansprakelijk kunnen worden gehouden (natuurlijk personen of rechtspersonen) en houdt aansprakelijkheid voor de hele verplichting in, niet enkel aansprakelijkheid voor een gedeelte.
Wanneer u hoofdelijk aansprakelijk gesteld wordt, is het over het algemeen verstandig om een jurist in te schakelen. De jurist kan aan de hand van de wet inschatten of u aansprakelijk bent en zo ja: of dat wel een hoofdelijke aansprakelijkheid is. Over het algemeen geldt: hoe eerder er een goede juridische strategie opgesteld wordt, hoe beter de uitkomst van een geschil zal zijn.
