Op een overeenkomst tussen een ondernemer en een particulier zijn vrijwel altijd de algemene voorwaarden van de ondernemer van toepassing. Bij overeenkomsten tussen twee ondernemers (B2B) ontstaan echter vaak problemen: wiens algemene voorwaarden zijn van toepassing? Dit probleem ontstaat zeker indien beide partijen hun algemene voorwaarden van toepassing hebben verklaard.
In dit artikel bekijken we daarom hoe moet worden omgegaan met tegenstrijdige algemene voorwaarden, hoe u zeker weet dat uw algemene voorwaarden gelden en hoe het best kan worden omgegaan indien er een conflict rondom tegenstrijdige algemene voorwaarden ontstaat.
Tegenstrijdige algemene voorwaarden
Uiteraard ontstaat er geen onduidelijkheid indien de algemene voorwaarden beiden hetzelfde bepalen. Het probleem ontstaat wanneer de algemene voorwaarden tegenstrijdige bepalingen hebben. Dit komt regelmatig (maar zeker niet uitsluitend!) voor bij inkoop en verkoop van goederen: de algemene inkoopvoorwaarden zijn op de hand van de koper, de algemene verkoopvoorwaarden zijn op de hand van de verkoper.
Bij dergelijke tegenstrijdige algemene voorwaarden hanteert de wet in beginsel de zogenaamde ‘first shot doctrine’. Dat wil zeggen: degene die het eerst naar zijn algemene voorwaarden verwijst, zorgt voor toepasselijkheid van die algemene voorwaarden. Over het algemeen zijn dit de algemene voorwaarden uit een offerte, dus vaak die van de verkoper.
Uitzonderingen
Zoals bij alles in het recht, zijn ook bij tegenstrijdige algemene voorwaarden uitzonderingen op de hoofdregel dat de algemene voorwaarden waarnaar als eerste wordt verwezen geldig zijn. De belangrijkste uitzondering hierop komt tot stand wanneer de wederpartij van degene die het eerst verwijst, expliciet én gelijktijdig stelt niet akkoord te zijn met de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden. Vaak worden daarbij de eigen algemene voorwaarden van toepassing verklaard.
Van belang is het woord expliciet: het apart en specifiek aan de orde stellen van de afwijzing van de algemene voorwaarden is voldoende. Over het algemeen zal het enkel verwijzen naar eigen voorwaarden niet voldoende zijn. Ook het uitsluiten van de andere algemene voorwaarden door een onderaan het briefpapier voorgedrukte melding, is niet voldoende. Van belang is ten slotte, dat de eigen voorwaarden goed van toepassing worden verklaard (en dat er een redelijke mogelijkheid wordt geboden om daar kennis van te nemen).
Bovenstaande regels zijn niet in alle situaties toepasselijk. Komt u er niet uit, dan is het raadzaam om juridische hulp in te schakelen en te bekijken hoe het in uw specifieke geval zit.
Conflicten bij tegenstrijdige algemene voorwaarden
Uiteraard zijn er ook situaties waarbij conflicten niet meer kunnen worden voorkomen. In dat geval is het van belang om goed uit te zoeken wiens algemene voorwaarden gelden en wat daaruit blijkt. Als het nu zo zou zijn, dat niet uw eigen algemene voorwaarden, maar de algemene voorwaarden van de andere partij gelden, dan is zeker nog niet alles verloren.
Er zou bijvoorbeeld nog een beroep op de onredelijk bezwarendheid van de algemene voorwaarden mogelijk kunnen zijn. Daarnaast zijn er nog (bijna) ontelbaar andere mogelijkheden, die altijd afhangen van de specifieke feiten en omstandigheden in uw zaak. Het is natuurlijk wel verstandig om dan een jurist in te schakelen die verstand hiervan heeft en al deze aspecten kan overzien.
Tegenstrijdige algemene voorwaarden – Conclusie
Wanneer er overeenkomsten worden afgesloten tussen twee ondernemers, komt het nogal eens voor dat beide partijen hun algemene voorwaarden van toepassing proberen te verklaren. In beginsel zijn de voorwaarden die het eerst van toepassing zijn verklaard geldig. Uitzonderingen kunnen ontstaan door het van toepassing verklaren van de eigen algemene voorwaarden en het uitdrukkelijk en gelijktijdig buiten toepassing verklaren van de andere algemene voorwaarden.
Niet alle situaties kunnen aan de hand van deze algemene regels worden opgelost. Zeker indien er reeds conflicten zijn ontstaan zijn er vaak nog een aantal andere mogelijkheden. Bij twijfel en in het geval van (dreigende) conflicten is het verstandig om een jurist te raadplegen.
