volmacht

Volmacht

Kennis Artikelen Civiel recht

Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd en is wellicht niet meer (volledig) actueel.

Niet altijd kunt u zelf aanwezig zijn om bepaalde rechtshandelingen te sluiten wanneer u deze wilt sluiten tussen uzelf en een ander. De wetgever heeft dat begrepen en stelt daarom dat er een mogelijkheid is om een volmacht te geven aan iemand die in uw naam de overeenkomst zal sluiten.

In dit artikel wordt de volmacht bekeken. Wat is een volmacht precies? Hoe werkt de volmacht? Hoe zit dat juridisch gezien? Wat als iemand net doet alsof hij een volmacht heeft, maar deze eigenlijk niet heeft?

Werking volmacht

Normaal gesproken bindt een rechtshandeling enkel de partijen die daarbij betrokken zijn. Sluiten A en B een overeenkomst, dan geldt die tussen A en B, maar niet voor C.

Een volmacht (ook vaak ‘machtiging’ genoemd) is een juridisch instrument om rechtshandelingen in naam van een volmachtgever te kunnen verrichten, waardoor niet de gevolmachtigde, maar de volmachtgever wordt gebonden. Met een volmacht van C, kan B uit het voorbeeld hierboven, de rechtshandeling tussen A en C tot stand laten komen.

Het leerstuk van vertegenwoordiging is overigens niet beperkt tot rechtshandelingen. Ook een onrechtmatige daad zou kunnen worden toegerekend aan de vertegenwoordigde. Dit is echter een constructie die niet vaak zal voorkomen, reden waarom deze constructie niet verder wordt beschreven in dit artikel.

Voorwaarden aan het verlenen van een volmacht

Voordat een volmacht tot stand komt, moet er aan enkele voorwaarden zijn voldaan.

De volmacht kan uitdrukkelijk en stilzwijgend worden verleend. Dat wil dus zeggen dat de volmacht ook kan blijken uit het handelen van de volmachtgever.

Wanneer de volmacht een algemene volmacht betreft (deze omvat dan alle zaken van de volmachtgever en omvat tevens alle rechtshandelingen, afgezien van overeengekomen uitsluitingen), kan er slechts een daad van beschikking worden uitgevoerd, wanneer er schriftelijk en ondubbelzinnig is bepaald dat die bepaalde handelingen onder de volmacht vallen.

Wanneer de volmacht een bijzondere volmacht is, maar die in algemene bewoordingen is verleend, kunnen daden van beschikking enkel worden uitgevoerd indien dat ondubbelzinnig is bepaald. Hier geldt dus de eis van schriftelijkheid niet, dit kan ook mondeling. Wanneer de bijzondere volmacht voor een bepaald doel is afgegeven, kunnen echter altijd de daden van beheer en beschikking worden gedaan die dienen tot het bereiken van dat doel.

Wanneer de volmacht door de gevolmachtigde wordt gebruikt om een volmacht aan een derde te verlenen, gelden een aantal extra vereisten.

Wie sluit juridisch gezien de overeenkomst?

Wanneer er een volmacht wordt afgegeven, is het de bedoeling dat de volmachtgever zijn belangen laat behartigen door de gevolmachtigde, maar hoe zit dat juridisch gezien precies? Wordt de volmachtgever direct partij in een overeenkomst? Het antwoord is, zoals bij zoveel vragen binnen het recht, niet zwart of wit. Het hangt er vanaf.

Zo moet de gevolmachtigde binnen de grenzen van zijn volmacht handelen. Doet hij dat, dan is de hoofdregel dat zijn handelingen de volmachtgever binden.

Naast het handelen binnen de grenzen van zijn volmacht, moet de gevolmachtigde ook aan de wederpartij duidelijk maken dat hij niet voor zichzelf, maar voor een ander de overeenkomst aangaat. Noemt hij de naam van de volmachtgever niet op tijd, dan gaat hij de overeenkomst in beginsel voor zichzelf aan.

Fraude of ongeldige volmacht

Het is natuurlijk denkbaar dat een volmacht wordt verleend en dat de gevolmachtigde buiten die volmacht handelt. Denk aan de gevolmachtigde die tot 5000 euro producten mag kopen, maar die toch voor 10.000 euro producten koopt. Sterker nog: het kan zo zijn dat de gevolmachtigde eigenlijk helemaal geen volmacht heeft.

In principe komt er dan geen overeenkomst tot stand tussen de volmachtgever en de derde. Het is echter voor de volmachtgever niet mogelijk om zich daarop te beroepen wanneer de derde door een verklaring of gedraging heeft aangenomen en had mogen aannemen dat er een toereikende volmacht was.

Is er sprake geweest van een gevolmachtigde die niet bevoegd was om te handelen onder een volmacht, dan kan de volmachtgever alsnog de rechtshandeling bekrachtigen als hij dat wil. Dit heeft hetzelfde gevolg als wanneer de gevolmachtigde bevoegd had gehandeld. Bekrachtiging kan in beginsel niet meer plaatsvinden, wanneer de wederpartij heeft laten weten dat zij de handeling van de onbevoegde gevolmachtigde als ongeldig beschouwd.

De onbevoegd ‘gevolmachtigde’ staat in voor het bestaan van de volmacht. Hij is dus ook aansprakelijk voor de schade die daaruit voortvloeit wanneer blijkt dat hij eigenlijk niet gevolmachtigd was, of buiten zijn volmacht handelde. Een uitzondering hierop bestaat wanneer de wederpartij weet of behoort te weten dat de volmacht niet toereikend is.

Vertegenwoordiging ook geldig in geval van…

Een aantal van de bovenstaande regels met betrekking tot de volmacht zijn ook geldig wanneer iemand een ander vertegenwoordigt zonder volmacht. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bestuursleden van verenigingen of stichtingen die de stichting, die de rechtspersoon al dan niet bevoegd vertegenwoordigen.

In specifieke gevallen is het verstandig om zowel bij vertegenwoordiging met volmacht als zonder volmacht de hulp in te schakelen van een jurist. Vertegenwoordiging is een specialistisch leerstuk binnen het recht, waarbij gemaakte fouten grote gevolgen kunnen hebben.

Einde volmacht

De volmacht is niet eeuwig geldig, maar kan beƫindigd worden. Dit kan zowel gebeuren door het overlijden, de ondercuratelestelling, het faillissement of het van toepassing verklaren van de schuldsanering op de volmachtgever. Ook wanneer een van deze zaken de gevolmachtigde treft, komt de volmacht tot een einde, tenzij anders is bepaald.

Daarnaast kan de volmachtgever de volmacht herroepen (intrekken) en kan de gevolmachtigde de volmacht opzeggen.

Op deze regels zijn een aantal uitzonderingen, waaronder de mogelijkheid voor de gevolmachtigde om krachtens een eerder verkregen volmacht de onderneming van de volmachtgever voort te zetten na de dood of ondercuratelestelling van de volmachtgever.

Volmacht – Conclusie

De volmacht is een specifieke juridische constructie waarbij de gevolmachtigde handelingen (waaronder het sluiten van overeenkomsten) kan verrichten voor de volmachtgever. Het is tevens een constructie die met veel juridische regels is omgeven. Dit artikel geeft daarvan de hoofdlijnen.

Wanneer u specifieke juridische vragen of conflicten rondom een volmacht heeft, is het verstandig om juridische bijstand te zoeken. Er kan dan voor u worden uitgezocht welke regels precies gelden en welke uitzonderingen daarop van toepassing zijn. In de regel geldt: hoe sneller u juridische hulp inschakelt, hoe beter uw kansen op een goede afloop zijn.

Auteur

mr. B.G.N. (Bart) Gubbels

N.b. Dit artikel is meer dan een jaar geleden voor het laatst gewijzigd. De informatie kan verouderd zijn.

DISCLAIMER: De informatie op deze website is enkel bestemd voor algemene informatiedoeleinden en dient niet gezien te worden als juridisch advies voor een specifieke situatie. Hoewel de verstrekte informatie met de grootst mogelijke zorgvuldigheid door ons is samengesteld kan het zo zijn dat de informatie niet compleet, niet actueel, niet juist en/of niet accuraat is op het moment van raadpleging. Het is dan ook, o.a. vanwege de gecompliceerde en veranderlijke aard van wet- en regelgeving, niet zeker dat de informatie toepasbaar is in uw situatie. Wij raden u dan ook aan contact op te nemen met een jurist voordat u handelt of beslist. Wet & Recht, de maker en aan deze website gelieerde personen sluiten elke aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie op deze site uit en kunnen niet aansprakelijk worden gesteld hiervoor. Zie ook onze uitgebreide disclaimer.