Wanneer een huwelijk uitmondt in een echtscheiding, zijn daar vaak kinderen bij betrokken. Er moeten dan een aantal zaken worden geregeld, waaronder het toekennen van het gezag, het verdelen van opvoedingstaken na de echtscheiding en het vaststellen van de hoofdverblijfplaats. Tevens moeten er zaken worden geregeld met betrekking tot omgang met de kinderen, informatievoorziening van beide partners over de kinderen en over het levensonderhoud van de kinderen. Al deze zaken zullen in dit artikel aan de orde komen.
Gezag over kind en verblijf na echtscheiding
Na een echtscheiding zal meestal één van beide echtgenoten ergens anders gaan wonen. Deze ouder blijft echter wel samen met de andere ouder het gezamenlijke gezag uitoefenen. In gevallen waarbij er een onaanvaardbaar risico is dat het kind ‘klem of verloren zou raken tussen de ouders’ en daar waarschijnlijk geen verbetering in komt of wanneer dat in het belang van het kind noodzakelijk is, kan de rechter besluiten dat het gezag aan slechts één van de twee ouders toekomt. Een dergelijk verzoek kan door beide ex-echtgenoten worden ingediend, maar ook door kinderen van twaalf jaar of ouder en door jongere kinderen die hun eigen belang redelijk kunnen waarnemen.
Wanneer er na de echtscheiding geschillen ontstaan over bijvoorbeeld het gezag over het kind, de omgang omgang met het kind, de verdeling van opvoedingstaken of de hoofdverblijfplaats, kunnen die aan de rechtbank worden voorgelegd. De rechtbank bekijkt de situatie en neemt de voor de kinderen wenselijke beslissingen.
Recht op omgang met kind na echtscheiding
Het kind heeft na de echtscheiding van zijn ouders recht op omgang met beiden. Daarnaast heeft het kind recht op omgang met personen die in een nauwe persoonlijke betrekking tot hem staan. Een ouder die geen ouderlijk gezag heeft, heeft het recht op omgang met het kind (maar heeft, in het belang van het kind, tevens de plicht tot omgang met het kind).
De rechter kan een omgangsregeling vaststellen, maar kan iemand ook het recht tot omgang (tijdelijk) ontzeggen. Dat gebeurt enkel wanneer omgang ernstig nadeel zou opleveren voor de ontwikkeling (zowel geestelijk als lichamelijk) van het kind, wanneer iemand ongeschikt is of kennelijk niet in staat is tot omgang met het kind, als het kind ouder dan twaalf jaar is én het ernstige bezwaren heeft tegen omgang of de omgang op een andere manier in strijd is met zwaarwegende belangen van het kind.
Recht op informatie over kind na echtscheiding
Naast het recht op omgang met het kind, heeft een ouder na echtscheiding tevens het recht op informatie over het kind. De met het gezag belaste ouder moet de andere ouder op de hoogte houden van belangrijke zaken betreffende de minderjarige. Tevens moet de met het gezag belaste ouder de andere ouder raadplegen wanneer beslissingen moeten worden genomen over die belangrijke zaken.
Ook hier kan de de rechter in het belang van het kind bepalen dat er geen informatie hoeft te worden verstrekt en dat de andere ouder niet geraadpleegd hoeft te worden. Die beslissing kan de rechter uit zichzelf of op verzoek van de met het gezag belaste ouder maken.
Levensonderhoud kind na echtscheiding – alimentatie
Na de echtscheiding van de ouders van een kind, zal het kind onderhouden moeten worden. Feitelijk zal dat meestal voornamelijk gebeuren door de ouder waar het kind zijn hoofdverblijfplaats heeft. Financieel gezien zal de andere ouder echter ook moeten bijdragen.
De wet geeft aan dat ouders naar draagkracht moeten voorzien in de kosten van verzorging en opvoeding van hun minderjarige kinderen. Doen ze dat niet, dan kan de rechtbank bepalen dat een van beide ouders een bepaald bedrag ten behoeve van het kind moet uitkeren, alimentatie. Tevens wordt vastgesteld met welke regelmaat er alimentatie betaald moet worden. Deze alimentatie kan gelijktijdig worden vastgesteld met een beslissing omtrent het gezag over de minderjarige.
Het precieze bedrag aan alimentatie wordt dus ‘naar draagkracht’ vastgesteld. Welk bedrag dat in een individueel geval is, is niet gemakkelijk te zeggen. Juristen kunnen cursussen volgen om dit ‘alimentatierekenen’ onder de knie te krijgen.
Echtscheiding en kinderen – Conclusie
Wanneer de ouders van een minderjarig kind besluiten tot echtscheiding, veranderen er een aantal feitelijke zaken in het leven van het vroegere gezin. Juridisch gezien verandert er ook het een en het ander, al blijft het gezag in eerste instantie bij beide ouders liggen. Na echtscheiding bestaat er een omgangsrecht met het kind, moet belangrijke informatie over het kind gedeeld worden én is er vaak sprake van een verplichting tot levensonderhoud of een verplichting tot het voldoen van alimentatie.
Wanneer er na een echtscheiding een probleem ontstaat met betrekking tot het gezag over de kinderen, het recht op omgang of het recht op informatie met betrekking tot de kinderen, kan het verstandig zijn om een juridisch specialist te raadplegen. Ook bij vragen over alimentatieverplichtingen of alimentatieberekeningen kan een beroep op een juridisch specialist een betere keuze zijn dan zelf aan het berekenen te slaan.