Het is de meeste mensen wel duidelijk wat mag en wat niet mag. Zo zal iedereen weten dat het hebben van een pistool in principe niet is toegestaan, maar hoe zit dat met wapens waarbij dat minder duidelijk is? Wat zegt de wet over wapenbezit en wapenhandel? Is een stiletto een verboden wapen? Is een alarmpistool een verboden wapen? Is pepperspray een verboden wapen?
Deze vragen worden hierna beantwoord. Daarnaast wordt er beschreven wat er allemaal niet mag met verboden wapens en wat de straffen kunnen zijn voor verboden wapenbezit of wapenhandel. Ten slotte wordt gekeken naar uitzonderingen op de verbodsbepalingen in de Wet Wapens en Munitie.
Onderverdeling Wet Wapens en Munitie
De Wet Wapens en Munitie somt een flink aantal verschillende wapens en munitie op. Dit zijn dan ook direct de twee zaken die de wet onderscheidt: wapens en munitie.
Het deel ‘wapens’ in de wet is verdeeld in vier categorieën: Categorie I (voornamelijk messen), Categorie II (voornamelijk automatische vuurwapens en explosieven), Categorie III (voornamelijk andere vuurwapens en werpmessen) en Categorie IV (overige). De indeling van wapens in categorieën lijkt niet logisch: zo zijn er ook niet-vuurwapens te vinden in categorie II en vallen werpsterren bijvoorbeeld in categorie I terwijl werpmessen in categorie IV vallen. De indeling van een bepaald wapen in een bepaalde categorie is ingegeven door de straf die staat op wapenbezit of wapenhandel (of een ander delict) ten aanzien van dat wapen.
Het deel ‘munitie’ in de wet was ooit verdeeld in twee categorieën, maar daarvan bestaat momenteel enkel nog categorie II (munitie voor vuurwapens als geweren, revolvers en pistolen).
Hierna zullen de verschillende categorieën wapens verder worden besproken.
Wapens: Categorie I
De wapens uit categorie I zijn voornamelijk messen. Zo vallen hieronder onder andere stiletto’s, valmessen en vlindermessen. Sommige andere stiletto’s, valmessen en vlindermessen (en andere opvouwbare messen) vallen ook in categorie I.
Verder vallen in categorie I zaken als boksbeugels, pijlen die met een boog kunnen worden afgeschoten die voorzien zijn van snijdende delen waarmee het kennelijk de bedoeling is om ernstig letsel toe te brengen, katapulten en blanke wapens die niet lijken op een wapen.
Wapens: Categorie II
Categorie II bestaat voornamelijk uit zware vuurwapens: automatische vuurwapens, aangepaste vuurwapens die meer aanvalskracht hebben of die minder zichtbaar kunnen worden gedragen (denk aan een revolver met afgezaagde loop), vuurwapens die niet lijken op een wapen en vuurwapens die niet onder een andere categorie vallen.
Daarnaast vallen in categorie II stroomstootwapens, pepperspray (maar ook giftige en verstikkende wapens die op een soortgelijke manier werken) en explosieven.
Wapens: Categorie III
In categorie III zijn voornamelijk lichtere vuurwapens te vinden. Hieronder vallen onder andere geweren, revolvers en pistolen, toestellen voor beroepsdoeleinden die projectielen kunnen afschieten en alarmpistolen en startpistolen die niet aan bepaalde eisen voldoen. Apart is dat ook werpmessen in deze categorie vallen.
Wapens: Categorie IV
Wapens uit categorie IV zijn zeer divers: van degens, zwaarden, sabels en bajonetten, tot wapenstokken, tot kruisbogen en harpoenen. Categorie IV is de lichtste categorie wapens.
Wat is verboden volgens de Wet Wapens en Munitie?
De Wet Wapens en Munitie verbiedt bepaalde handelingen met wapens uit de verschillende categorieën. De verboden zijn divers: zo is het zonder erkenning (een soort vergunning) niet toegestaan om wapens of munitie te vervaardigen, te transformeren, te verhuren, te herstellen of te verhandelen. Daarnaast bestaan er verboden per categorie.
Zo is het voor wapens uit categorie I verboden om ze te vervaardigen, ze te transformeren, voor anderen te herstellen, over te dragen (en dus verkopen), voorhanden te hebben (erover kunnen beschikken), te dragen (binnen bereik op een voor publiek toegankelijke plaats), te vervoeren of te doen binnenkomen of doen uitgaan.
Voor wapens uit categorie II en III is het verboden om de wapens of de munitie te doen binnenkomen of uitgaan, of de bij binnenkomst aangegeven bestemming te wijzigen. Ook het vervoeren van deze wapens is verboden, net als het voorhanden hebben, het dragen en het overdragen ervan.
Wapens uit categorie IV mogen niet worden gedragen. Daarnaast is het overdragen van deze wapens aan personen onder de 18 jaar niet toegestaan. Personen onder de 18 jaar mogen deze wapens bovendien niet voorhanden hebben, ze mogen er dus niet over kunnen beschikken of toegang ertoe hebben.
Straf overtreding Wet Wapens en Munitie
Wanneer de Wet Wapens en Munitie wordt overtreden doordat er sprake is van bijvoorbeeld verboden wapenbezit of wapenhandel, kan iemand daarvoor berecht worden. Uiteraard zijn de daadwerkelijk opgelegde straffen afhankelijk van de omstandigheden van het geval, maar de maximumstraffen staan wel vast.
De maximumstraffen lopen bij een overtreding van de Wet Wapens en Munitie van enkel een geldboete (maximaal 7800 euro) tot een maximale gevangenisstraf van acht jaar. Het eerste geval is voor de lichtere overtredingen van de wet: denk hierbij aan het voorhanden hebben van wapens uit categorie IV bij personen die nog niet 18 jaar zijn. Het tweede geval is voor de zwaarste delicten: het een gewoonte maken van het overtreden van de regels die gelden voor categorie I, II en III. Tussen deze twee uitersten zitten nog een paar andere maximumstraffen voor delicten die qua gewicht ook ertussenin zitten.
Uiteraard zijn dit de straffen voor het verboden wapenbezit. Wanneer er bijvoorbeeld iemand wordt doodgestoken met een verboden wapen, zal wellicht wel wapenbezit ten laste worden gelegd, maar slechts subsidiair. De voornaamste beschuldiging zal dan bijvoorbeeld doodslag of moord zijn.
Uitzonderingen, vergunningen, vrijstellingen en ontheffingen
Bovenstaande regels zijn de hoofdregels: worden die overtreden, dan wil dat in beginsel zeggen dat er strafbaarheid is. Toch zijn er een aantal uitzonderingen waarbij bijvoorbeeld wapenbezit wel mogelijk is. Deze worden met verschillende namen aangeduid: er zijn erkenningen, consenten, vergunningen, verloven, vrijstellingen en ontheffingen. Aan al deze soorten uitzonderingen kunnen bepaalde voorwaarden worden verbonden. Hierna volgen enkele van deze uitzonderingssituaties.
Ontheffingen van de wet kunnen worden gegeven aan individuele personen door de minister onder wiens ministerie deze wet valt (al gebeurt dat namens de minister en niet door de minister zelf). Ook kan de minister vrijstelling van verboden regelen voor bepaalde groepen personen (denk aan sportschutters en jagers). Uitzonderingen zijn er ook voor onder andere de krijgsmacht (het leger) en voor opsporingsambtenaren (de politie).
Daarnaast kan de minister bepaalde wapens vrijstellen (of op individueel niveau ontheffing verlenen) omdat ze bijvoorbeeld niet meer bruikbaar gemaakt kunnen worden, bij een verzameling horen of wandversiering zijn. Ook wapens die bedoeld zijn om noodsignalen af te geven kunnen vrijgesteld worden.
Naast deze uitzonderingen, zijn er nog een flink aantal andere uitzonderingen mogelijk, allemaal met specifieke voorwaarden. Het gaat te ver voor dit artikel om alle uitzonderingssituaties hier op te noemen.
Overtreding Wet Wapens en Munitie – Conclusie
De Wet Wapens en Munitie is een wet die het voorhanden hebben (en onder andere het dragen, het vervaardigen en het overdragen) van bepaalde wapens verbiedt wanneer er geen sprake is van een vergunning, een consent, een verlof, een erkenning, een vrijstelling of een ontheffing. De uitzonderingssituaties hierbij zijn talrijk. Wanneer er geen sprake is van een uitzonderingssituatie en er sprake is van overtreding van de Wet Wapens en Munitie, is er strafbaarheid. Er zijn maximumstraffen van een (relatief) kleine geldboete tot een gevangenisstraf van acht jaar.
Wanneer u wordt verdacht van overtreding van de Wet Wapens en Munitie is het verstandig om contact op te nemen met een juridisch specialist. Zelfs in het geval van de lichtere overtredingen van de wet kunnen hoge geldboetes worden opgelegd. Wanneer er sprake is van zwaardere delicten kunnen er forse gevangenisstraffen opgelegd worden. Hoe eerder u juridische bijstand inroept, hoe beter dat voor uw zaak is.