Ingebrekestelling

Wanneer iemand zijn (contractuele) verplichtingen niet nakomt, is dat vervelend. Degene aan de andere kant van de verbintenis, de schuldeiser, zal daartegen willen optreden. Afhankelijk van het geval, is daarvoor een ingebrekestelling nodig.

In dit artikel bekijken we waarvoor de ingebrekestelling nodig is, of een aparte ingebrekestelling nodig is en zo ja: hoe die zou moeten plaatsvinden. Tevens bekijken we wat de gevolgen kunnen zijn van het vergeten van een ingebrekestelling, terwijl die wel nodig is.

Voordat een overeenkomst ontbonden kan worden of voordat er schadevergoeding wegens wanprestatie kan worden gevorderd, moet de schuldenaar volgens de wet vaak in verzuim zijn. Daarvoor is vaak een ingebrekestelling nodig.

Een ingebrekestelling is een schriftelijke aanmaning waarbij de schuldenaar een redelijke termijn wordt gesteld om alsnog zijn verplichtingen na te komen. Die redelijke termijn wordt vaak op twee weken gesteld. Verzuim treedt in, wanneer de schuldenaar na de termijn in de ingebrekestelling nog steeds zijn verplichtingen niet is nagekomen.

Wanneer de schuldenaar tijdelijk niet zijn verplichtingen niet kan nakomen (hij kan dus niet direct nakomen, maar het niet kunnen nakomen is ook niet blijvend) of wanneer uit zijn houding blijkt dat nakoming nutteloos is, kan de ingebrekestelling gebeuren door een schriftelijke mededeling. Daarin moet dan worden opgenomen dat hij voor het niet nakomen aansprakelijk wordt gesteld.

Geen ingebrekestelling nodig

In een aantal gevallen is een ingebrekestelling niet nodig. Zo zijn er gevallen waarbij verzuim niet nodig is:

Geen ingebrekestelling is nodig op het moment dat er schadevergoeding gevorderd wordt en de nakoming van de overeenkomst blijvend onmogelijk is. Bij het vorderen van nakoming van een contractuele boete gelden dezelfde regels.
Ook is ingebrekestelling niet noodzakelijk wanneer ontbinding de gewenste optie is en de nakoming van de overeenkomst blijvend of tijdelijk onmogelijk is.

Tevens is een ingebrekestelling in sommige gevallen niet nodig, omdat weliswaar verzuim nodig is, maar dat daar geen ingebrekestelling voor nodig is:

Het verzuim treedt zonder ingebrekestelling in wanneer een bepaalde ‘deadline’ niet is gehaald. De wet spreekt van een ‘voor de voldoening bepaalde termijn’ die moet zijn verstreken, tenzij blijkt dat de termijn een ander doel heeft.
Dat is ook zo wanneer de verbintenis voortvloeit uit onrechtmatige daad of strekt tot schadevergoeding wegens wanprestatie en de verbintenis niet direct wordt nagekomen.
Ten slotte is geen ingebrekestelling nodig wanneer blijkt uit een mededeling van de schuldenaar (of uit zijn houding) dat hij de overeenkomst niet zal nakomen.

Vergeten ingebrekestelling terwijl die wel nodig was

Ondanks dat er vaak geen ingebrekestelling nodig is, wordt een ingebrekestelling wel vaak voor de zekerheid verzonden, omdat een vergeten ingebrekestelling problemen kan opleveren.

Die problemen kunnen leiden tot het onterecht ontbinden van de overeenkomst of tot het onterecht vorderen van schadevergoeding. De wederpartij gaat niet akkoord en uiteindelijk eindigt een dergelijke situatie bij de rechter.

De rechter zal dan concluderen dat de gevorderde schadevergoeding moet worden afgewezen omdat er geen ingebrekestelling is verzonden. Dat leidt tot enkel een proceskostenveroordeling (die overigens vele honderden euro’s kan zijn, dus dat is niet prettig). Het kan ook zo zijn dat de rechter concludeert dat er onterecht is ontbonden, dan kan een dergelijke procedure leiden tot zowel een proceskostenveroordeling als het moeten betalen van een schadevergoeding.

Kortom: twijfelt u, dan is het verstandig om altijd een ingebrekestelling te verzenden. Beter verzonden en niet nodig, dan nodig en niet verzonden.

Hoe ziet een ingebrekestelling eruit?

Aan een ingebrekestelling zitten niet veel eisen. Hoe stelt men iemand in gebreke?

De ingebrekestelling wordt altijd schriftelijk gedaan. Een mondelinge ingebrekestelling is niet voldoende.
In de ingebrekestelling worden de verplichtingen van de schuldeiser opgenomen en de mededeling dat hij deze niet is nagekomen. Tevens is het verstandig om daarbij duidelijk aan te geven dat het niet zomaar een brief is: ‘Ik stel u daarom door middel van deze brief in gebreke.’
Er moet een redelijke termijn worden gegeven voor nakoming. Dat is vaak twee weken, maar kan in specifieke gevallen langer of korter zijn.
Indien daar aanspraak op wordt gemaakt, kan er in de brief worden opgenomen dat buitengerechtelijke incassokosten en wettelijke rente in rekening gebracht zullen worden.
Eventueel kan reeds worden aangegeven dat er een gerechtelijke procedure zal worden gestart indien er niet wordt voldaan aan de verplichtingen.

Zoals reeds eerder in dit artikel is weergegeven: kan de schuldenaar tijdelijk niet nakomen of blijkt uit zijn houding dat hij niet zal nakomen, ook niet na de aanmaning, dan is een aansprakelijkheidstelling voldoende. Er hoeft dan ook geen termijn te worden gesteld.